Η νέα παθογένεια

Στόχος του πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου, κατόπιν σχετικών οδηγιών από την τρόικα, είναι η πλήρης απορρύθμιση του υφισταμένου, ούτως ειπείν, «οικονομικού» ή «παραγωγικού» συστήματος της χώρας. Νομοθετεί η Βουλή, εκούσα άκουσα, διάφορες ρυθμίσεις, αμφιβόλου μέχρις στιγμής αποτελέσματος, με την ελπίδα ότι το «σχέδιο σωτηρίας», που εμπεριέχεται στο Μνημόνιο θα λειτουργήσει παραγωγικά.

Αλλά, ενώ οι κρατούντες ευαγγελίζονται την οικονομική ανάκαμψη, έχει αρχίσει να εδραιώνεται καθεστώς κοινωνικής ανυπακοής, αυτόνομο και ως εκ τούτου μοναδικό για τα έως τώρα ισχύοντα. Βεβαίως, η Ελλάς ουδέποτε υπήρξε χώρα όπου κυριαρχούσε η μετριοπάθεια, η αυτοσυγκράτηση και η λογική. Οι αντιπαραθέσεις και οι συγκρούσεις, όμως, εκφράζονταν μέσα από θεσμικούς φορείς - κόμματα της Αριστεράς, από το ΚΚΕ έως το ΠΑΣΟΚ, και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Σε ένα οργανωμένο σύστημα προκλήσεις της μορφής αυτής δημιουργούν προβλήματα, αλλά είναι αντιμετωπίσιμες, διότι αποτελούν εκφάνσεις ενός κατεστημένου με την ευρεία έννοια του όρου.

Το ιδιόμορφο της σημερινής συγκυρίας είναι ότι μετά την απαξίωση κομμάτων και συνδικαλιστικών οργανώσεων, η κοινωνική ανυπακοή κινείται εκτός θεσμικού πλαισίου, είναι άναρχη και ενδέχεται να καταστεί συρμός, τρόπος ζωής, έκφραση «αντιστάσεως» όχι αποκλειστικά των νεαρών, αλλά και των ωρίμων σε ηλικία πολιτών.

Υπάρχει ερμηνεία πολιτική του φαινομένου. Από την στιγμή κατά την οποία σταδιακώς έχει εδραιωθεί η αντίληψη ότι η εκάστοτε κυβέρνηση είναι ο βασικός φορέας διαφθοράς και αδικίας, δημιουργούνται προϋποθέσεις εκνόμων και αυθαιρέτων αντιδράσεων, όχι απλώς για τις ομάδες των αναρχικών, αλλά και για πολίτες που αρνούνται να πληρώσουν τα διόδια, την εφορία ή τους λογαριασμούς εταιρειών κοινής ωφελείας.

Το παράδοξο είναι ότι όσοι αγανακτούν δικαίως για την ανομία και τη διευρυνόμενη κοινωνική αναταραχή, συμφωνούν κατά βάση στην παρατήρηση ότι οι κυβερνήσεις και γενικώς το πολιτικό σύστημα είναι διεφθαρμένο, άδικο και προπαντός αναξιόπιστο. Μέχρι πριν από λίγους μήνες η έκπτωση του πολιτικού συστήματος αποτελούσε αντικείμενο θεωρητικής συζητήσεως, το πρόβλημα άρχισε όταν κάποιοι αποφάσισαν να αυτενεργήσουν στο πρακτικό επίπεδο, δημιουργώντας μια κατάσταση χαώδη.

Η πολιτική ανυπακοή της μορφής αυτής -και όχι φυσικά των διαφόρων αναρχικών ομάδων, που είναι πρόβλημα άλλης ποιότητος- μπορεί να πάρει την μορφή πλήρους υπονομεύσεως του όλου συστήματος. Διότι δεν προέρχεται από περιθωριακά στοιχεία, αλλά από άτομα που είναι ενταγμένα στην παραγωγή και αισθάνονται ότι δεν πρέπει να καταβάλουν το τίμημα της κακοδιαχειρίσεως και της διαφθοράς των κυβερνήσεων των τελευταίων τριάντα χρόνων.

Το έγκλημα του ελληνικού πολιτικού συστήματος είναι ότι δεν πληροφόρησε και δεν εκπαίδευσε τον Ελληνα πολίτη για τη σιδηρά πειθαρχία, που επέβαλε στη χώρα η ένταξή της στο ευρωπαϊκό σύστημα και ειδικότερα στη Ζώνη του Ευρώ. Αποπειράται η κυβέρνηση μεθόδους δραστικής ιάσεως μιας μονίμου παθογένειας. Αλλά προς το παρόν έχει αναδείξει μια νέα παθογένεια, που ακούει στο όνομα «πολιτική ανυπακοή».